İsrail Filistin Gazze ve Türkiye / Israel Palestine and Turkey (2)

İsrail Filistin Gazze ve Türkiye / Israel Palestine and Turkey (2)

Babil Yunan ve Roma İmparatorluğu Döneminde Yahudiler

Babil İmparatorluğunu pers imparatorluğu tarafından yıkılması ve Filistin bölgesinin perslerin himayesi altında bulunması sonucu Babil Şehrinde sürgünde bulunan Yahudiler Kudüs’e dönme fırsatı yakaladı. Pers imparatorluğunun kralı Kurus (Kirüs) Yahudilere sadece KudÜs’e dönme imkanı sağlamakla kalmayıp Yahudilere Kudüs Şehrini ve Süleyman Mabedini yeniden inşa etmelerine de izin vererek maddi desteklerde sağladı. Buna rağmen Babil’den dönmeyen bir çok Yahudi oldu. Çünkü Yahudiler yıllar içerisinde Babil’de işlerini yoluna koymuşlardı.

Kudüs’e dönen Yahudi toplumu 400 yıl boyunca pers imparatorluğu içinde özerk bir yönetim şekliyle varlıklarını sürdürdü.  

Yunan ordularının bölgede kontrolü ve iktidarı ele geçirmesi sonucu Yahudi Toplumu yunan idaresi ile yönetilmeye başlandı. Ancak persler zamanında ki 4oo yıllık özerk yönetim döneminde kendi valilerini kendileri belirleyen Yahudilerin idarecileri/valileri Yunanlılar tarafından belirlenmeye ve Yunanlılar Yahudi olmayanları bölgeye vali ve idareci olarak atamaya başladı.

Büyük Ayaklanma (132-135 )ve Bar Kokhba İsyanı

132-135  yıllarında, Yahudiler Roma yönetimine karşı ayaklandılarsa da bu ayaklanmalar felaketle sonuçlandı. İkincisinde, Yahudiler Simeon Bar Kokhba (Rabbi Akiba tarafından Mesih olarak tanımlanmıştı) önderliğinde Don Kişotvari bir ölüme gitmişlerdi  135’de ciddi bir üstünlüğü olan Romalı güçler, bölgede yaşayan Yahudiler’in yarısını katlederek ve diğer Yahudi kollarını da dağıtarak, Bar Kokhba isyanını bastırdılar. Roma, bu bölgeye ‘Filistin’in Suriye Eyaleti’ adını verdi.

1. yüz yılda hazırlanmış olan diaspora haritasında (diaspora: Yahudilerin yaşadığı yer) o dönemde dünyanın hemen hemen her yerine dağıldıklarını ve çok çeşitli böğeler de yaşadıkları görülmektedir. Buna rağmen asimile olmamışlar hatta yaşadıkları toplumlarda bilimsel ve sanatsal çalışmaları başta olmak üzere bir çok alanda başarılı oldukları bilinmektedir. Bu nedenle de süreç içerisinde sürekli sürgünlere maruz kalmışlardır.

Yahudilerin Tarihi Süreç İçerisinde Dünyaya Dağılışları ve Sonraki Süreçler

 Yahudi toplumunun sürgün edilerek dünyanın çeşitli bölgeleri de yaşamaya başlamalarının ardından bölge kimin yönetimi altında ise idaresi altında bulunan devlet tarafından kendi iradelerince şekillendirilmeye çalışılıp bu doğrultuda isimlendirilmiştir.

Roma Bizans Dönemi (MS 70 395) (MS 395 636)

Roma İmparatorluğu tarafından zulme ve sürgüne uğratılan Yahudilerin izlerini tamamen silmek isteyen imparatorluk iradesi bölgeye Filistin adını vermiştir.

Arap ve Selçuklu Dönemi (MS 636 1072) (MS 1072 1095)

Arap iktidarlar bölgeyi Filistin ve Ürdün olmak üzere iki kısıma bölerek idare ettiler.

Selçukluların bölgedeki hâkimiyeti ise kısa sürmüştür.

Haçlılar Dönemi  (MS 1099 1291)

Bölgeye yabancı olan haçlılar bölgede fazlaca etkili bir idare biçimi geliştirememekle birlikte bu dönemde haçlılar tarafından bölgede kurulan devletin adı Kudüs Krallığıdır.

Memlük İdaresinde ki Dönem (MS 1291 1516)

Memlük hakimiyetindeyken bölge Gazze, Safad ve Şam olmak üzere 3 farklı bölge biçiminde idare edildi.

Osmanlı Hâkimiyetinde ki Dönem (MS 1516 1917)

Osmanlılar döneminde bölge bir çok sancak ve vilayete ayrılarak yönetilmiştir.

İngiliz Mandası Dönemi (1918 1948)

Emperyalist İngiltere bölgeye tekrar Filistin adını verip 1922 yılına kadar Ürdün nehrinin doğusunda kalan kısma trans Ürdün adını verdiler.